تبدیل افغانستان به چهار راه ترانزیت منطقه
خبرگزاری پیگرد:افغانستان
نوشته شده توسط:حامیه نادری
دوشنبه ۲۴ ثور ۱۴۰۳
ازبکستان در مسیر تبدیل شدن به یکی از شریکان تجاری اصلی امارت اسلامی افغانستان است و در این ارتباط دو کشور به مذاکرات درباره پروژه های مهم ادامه می دهند که این امر نشانه ای از افزایش خوشبینی به دورنمای همکاری است.
ازبکستان تمرکز خود را بر توسعه روابط تجاری در سطح منطقه ای و جهانی قرار داده و دولت تاشکند به پیگیری و مذاکره درباره فرصتهای تجاری مختلف ادامه داده و افغانستان در این زمینه جایگاه خاصی داشته است.
به تازگی وزیر حمل‌ونقل ازبکستان که به همراه یک تیم فنی متشکل از بخش خصوصی، راه‌آهن، زمین‌شناسی و بخش معادن به کابل آمده است اظهار داشت از تبدیل افغانستان به قطب ترانزیت منطقه حمایت می‌کند.
«الهام محکموف» وزیر حمل‌ونقل ازبکستان به همراه «عصمتالله ایرگاشوف» نماینده ویژه این کشور برای افغانستان و یک تیم فنی متشکل از بخش خصوصی، راه‌آهن، زمین‌شناسی و بخش معادن با «امیرخان متقی» وزیر خارجه امارت اسلامی دیدار کرد.
بر اساس اطلاعیه وزارت خارجه، محکموف در این دیدار تصریح کرد تاشکند از سیاست کابل برای تبدیل افغانستان به مرکز ترانزیت منطقه حمایت می‌کند.
وی افزود به همراه تیمی از مهندسان ازبکستانی برای شروع عملی و امکان‌سنجی پروژه «افغان ترانس» به کابل آمده است و تا چند هفته آینده نیز هیئتی با تجهیزات ساخت خط آهن به افغانستان می‌آیند.
وزیر حمل‌ونقل ازبکستان همچنین اظهار داشت یک تیم فنی زمین‌شناسی و معادن برای اکتشاف و استخراج نفت و گاز نیز با مقامات وزارت معادن و نفت افغانستان دیدار خواهد کرد.
محکموف همچنین از آمادگی ازبکستان برای 24 ساعته شدن خدمات گمرکی و مرزی بین دو کشور و کاهش تعرفه ترانزیت خبر داد.
درعین حال وزات حمل و نقل ازبکستان در بیانیه‌ای اظهار داشت برای تقویت تجارت آسیای مرکزی تلاش می‌کند تا بلاروس، روسیه، قزاقستان و پاکستان از مسیر افغانستان به یکدیگر متصل شوند.
وزرای حمل و نقل این کشورها در «ترمذ» ازبکستان اواسط هفته گذشته درباره این کریدور نیز گفتگو کردند.
براساس بیانیه وزارت حمل و نقل ازبکستان، شرکت‌کنندگان در این نشست درباره اتصال آسیای مرکزی و کشورهای مشترک‌المنافع و آسیای جنوبی از طریق توسعه یک کریدور حمل و نقل چند وجهی با هدف افزایش ظرفیت تزانزیت ازبکستان گفتگو کرده‌اند.
این طرح شامل برنامه‌هایی برای تقویت حمل و نقل کالا از طریق تجزیه و تحلیل محموله‌های ترانزیتی، دیجیتالی کردن اسناد و ساده‌سازی فرآیندهای تزانزیتی میان کشورها است.
پیش از این وزارت معادن و پترولیم امارت اسلامی در اطلاعیه‌ای از برگزاری جلسه همکاری‌های دوجانبه این وزارتخانه با و وزارت وزارت زمین‌شناسی و معادن ازبکستان خبر داد.
بر اساس این اطلاعیه، در این کنفرانس ویدئویی، « ضیاءالرحمن الآریوبی» معاون طرح و برنامه‌ریزی و رؤسای وزارت معادن و پترولیم ا.ا.ا، «مغفورالله شهاب» سفیر افغانستان در تاشکند، مشاورین و رؤسای وزارت زمین‌شناسی و معادن و بخش خصوصی ازبکستان حضور داشتند.
معاون طرح و برنامه‌ریزی وزارت معادن دولت سرپرست با اشاره به روابط دیرینه دو کشور گفت: خوشبختانه افغانستان دارای امنیت سراسری و حاکمیت ملی و منابع معدنی فراوان بوده و زمینه مناسب برای سرمایه‌گذاری روی منابع معدنی کشور نیز مساعد است.
وی در ادامه از سرمایه‌گذاران ازبکستانی خواست تا با استفاده از این فرصت در معادن افغانستان سرمایه‌گذاری کنند.
بر اساس اطلاعیه منتشر شده، طرف ازبکستانی نیز در این کنفرانس ضمن صحبت در مورد اهمیت روابط دو کشور، علاقمندی خود را در بخش پژوهش، تفحص، اکتشاف و استخراج معادن نفت و گاز، مس، آهن، سیمان، طلا و ذغال سنگ افغانستان ابراز نموده و خواهان خرید سالانه یک میلیون تن ذغال سنگ از افغانستان شد.
پس از خروج آمریکا، سقوط جمهوریت و برگشت مجدد امارت اسلامی به قدرت، ازبکستان روابط سیاسی خود را در سطح دوفاکتو با حکومت افغانستان برقرار ساخت و رو به توسعه نهاد. این توسعه روابط تا حدی پیش رفت که علاوه بر سفرهای مقامات دو کشور که تا سطح وزرای خارجه هم صورت گرفته است، ازبکستان در مجامع منطقه‌ای به طرفداری از حکومت ا.ا.ا می‌پردازد. در سطح اقتصادی نیز روابط این کشور با حکومت ا.ا.ا روبه افزایش می‌باشد. ارقام داد و ستد تجاری میان دو کشور در حد مطلوب و رو به توسعه است. همچنین بر اساس توافقات صورت گرفته، ازبکستان در پی احداث خط آهن موسوم به ترانس – افغان است که این کشور را با گذر از افغانستان به پاکستان وصل می‌کند.
در خصوص چرایی رویکرد ازبکستان در قبال حکومت ا.ا.ا می‌توان دو دلیل عمده ارائه کرد. دلیل نخست که جنبه سیاسی – امنیتی دارد، این است که ازبکستان از همان ابتدا با اتخاذ رویکردی بی‌طرفانه نسبت به افغانستان به دنبال کاهش میزان آسیب‌پذیری خود از این کشور بود. این سیاست در قبال ا.ا.ا بیشتر قابل توجه است زیرا ازبکستان در حالی که با حکومت مرکزی افغانستان دارای روابط خوب بود، با مجاب کردن ا.ا.ا به این که با این گروه مشکلی ندارد، از این گروه تضمینات امنیتی برای عدم حمایت از گروه‌های اسلام‌گرای ازبک‌تبار دریافت کرد. دلیل دوم که جنبه اقتصادی دارد، این است که ازبکستان به افغانستان به عنوان فرصت اقتصادی هم به عنوان یک بازار مصرفی مناسب و هم معبری عالی برای اتصال به جنوب می‌نگرد.
