بازدید وزیرخارجه ترکمنستان از روند احداث پروژه «تاپی»

خبرگزاری پیگرد افغانستان
نوشته شده توسط:خبرگزاری پیگرد
شنبه ۲۵ قوس ۱۴۰۲

امیر خان متقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان همراه با وزیرخارجه ترکمنستان از روند احداث پروژه خط لوله گاز «تاپی» دیدار کردند.

رشید مرادوف وزیر امور خارجه ترکمنستان امروز شنبه طی سفر یک روزه به ولایت هرات در غرب افغانستان با امیرخان متقی وزیر خارجه افغانستان شمار دیگری از مقام افغانستان، از ساحه پروژه تاپی دیدن نموده است.

وزارت امور خارجه حکومت سرپرست از دیدار «امیرخان متقی» سرپرست این وزارتخانه با «رشید مرادوف» وزیر خارجه ترکمنستان خبر داد.

«ضیااحمد تکل» معاون سخنگوی وزارت خارجه در اطلاعیه‌ای نوشت این دیدار در گمرک «تورغندی» ولایت هرات صورت گرفته است.

وی هدف از این دیدار را بازدید از «جریان عملی پروژه‌های مشترک میان دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، ترانزیتی، برق، ریلی و انرژی» عنوان کرد.
تکل افزود وزرای خارجه امارت اسلامی و ازبکستان در ادامه نیز از خط آهن «تورغندی» و روند احداث خط لوله انتقال گاز «تاپی» دیدن کردند.

وی ادامه داد: دو طرف همچنین درباره توسعه، تجارت دوجانبه و توسعه ترانزیت و افزایش انتقال برق از ترکمنستان به افغانستان گفتگو کردند.
گفتنی است پروژه انتقال گاز تاپی از ترکمنستان آغاز می‌شود و با گذشتن از خاک افغانستان و پاکستان به هند می‌رسد. با عملی شدن این پروژه، کنار فراهم شدن زمینه کار برای هزاران نفر، افغانستان سالانه بیش از 400  میلیون دلار از محل ترانزیت به دست خواهد آورد.

کار عملی پروژه تاپی در سال ۲۰۱۸ میلادی در ولایت هرات به گونه رسمی آغاز شد. در مراسم گشایش این پروژه رئیس جمهور آن وقت افغانستان، رئیس جمهور ترکمنستان، نخست وزیر پاکستان و وزیر خارجه هند حضور داشتند.

اما پس از چندی به دلایل نامعلومی کار این پروژه متوقف گردید. اداره حکومت افعانستان و کشور ترکمنستان به صورت رسمی تاکنون اعلام نکرده اند که کار پروژه تاپی چه زمانی دوباره آغاز خواهد شد.

شماری از کارشناسان پروژه تاپی را از نگاه اقتصادی برای افغانستان بسیار مهم و با ارزش می دانند.

پروژه خط لوله انتقال گاز تاپی که به خط لولۀ «ترانس افغان» نیز معروف است، یکی از بزرگترین پروژه های ترانزیت گاز در منطقه می باشد که با اجرایی شدن آن، افغانستان به یک قطب اقتصادی مهم منطقه تبدیل خواهد شد. همچنین تاپی یکی از پرسودترین پروژه ها هم برای کشور افغانستان و هم برای کشورهای دخیل خواهد بود.

خط لوله گاز تاپی مخففِ ابتدای حروف لاتین از اسامیِ کشورهایِ ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند می باشد، که به منظور انتقال گاز طبیعی از منطقۀ آسیای مرکزی (با حجمی از مازادِ انرژی) به حوزۀ آسیای جنوبی (با مشکلاتی از کمبود انرژی) و در مسیری از جهت گیری شمال به جنوب طرح ریزی شده است. طبق پلتفرمِ برنامه ریزی شده منطبق بر پروژۀ تاپی، کشور ترکمنستان گاز طبیعی خود را از گالکینیش، یعنی دومین میدان گازی بزرگ جهان، و از طریق خط لوله ای با قطر ۵۶ اینچ به سمت افغانستان، پاکستان و هند روانه خواهد کرد.

در مسیرِ برنامه ریزی شدۀ این خط لوله در کشور افغانستان، تاپی از ولایاتِ هرات، فراه، نیمروز، هلمند و قندهار می گذرد. خط لوله تاپی ۱۸۱۴ کیلومتر طول داشته که از این میزان، ۲۱۴ کیلومتر در ترکمنستان، ۷۷۴ کیلومتر در افغانستان و ۸۲۶ کیلومتر در پاکستان است که تا منطقه فاضلکا در مرز هند امتداد دارد. شایان ذکر است که، ترکمنستان برای کاهش وابستگی خود به جریان فروش گاز به کشورهای روسیه و چین، پروژه ساخت و سازی ۱۰ میلیارد دلاری را آغاز کرد.

این پروژه که برای ۳۰ سال در نظر گرفته شده است در سال ۲۰۱۵ و با همکاری بانک توسعه آسیایی به عنوان نهادی تسهیل ساز و هماهنگ کننده آغاز شد. پروژۀ مذکور سالانه ۳۳ میلیارد مترمکعب گاز تامین می کند، که از این میزان، ۵ میلیارد متر مکعب به سمت افغانستان، ۱۴ میلیارد متر مکعب به پاکستان و ۱۴ میلیارد متر مکعب آن به هند می رسد. همچنین باید گفت پروژۀ خط لوله تاپی با شش ایستگاه کمپرسور پشتیبانی می ‌شود. نهادِ تجمیع کننده و یا مجری جهت اجرای این پروژه، شرکت خط لوله تاپی یعنی کنسرسیومی بین المللی متشکل از شرکت ترکمن گاز، افغان گاز، شرکت گاز و نفت هند می باشد.

در سال ۲۰۱۰، این چهار کشور موافقت نامه بین دولتی و توافق نامه های چارچوب خط لوله گاز (GPFA) را به منظور تسهیل توسعه اجرای این خط لوله امضا کردند. ترکمنستان مسئولیت ۸۵ درصد هزینۀ تامین پروژه را متحمل شده و افغانستان، پاکستان و هند نیز هر یک ۵ درصد از هزینه این پروژه را متقبل خواهند شد. مقامات ترکمنستان بخشی از خط لوله گاز خود را از میدان گازی گالکینیش تا مرز ترکمنستان و افغانستان تکمیل کردند.

پروژۀ فرعی ذیلِ پروژۀ تاپی شاملِ ترکمنستان-افغانستان-پاکستان (تاپ ۵۰۰)، و در برگیرندۀ یک شبکه انتقال برق ۵۰۰ کیلوولتی می باشد که جهت مرتفع ساختن مشکل کمبود برق در افغانستان و پاکستان طراحی شده است. این خط انتقال برق در امتداد مسیر تاپی ۷۰۰ کیلومتر در افغانستان را پوشش خواهد داد. در همین راستا بنابرآن بوده است که بانک انکشاف/توسعه آسیایی مبلغ ۱۵۰ میلیون دلار را به منظور حمایت از عملیاتی ساختن و اجرایِ تاپ ۵۰۰ در افغانستان فراهم آورد. زمانی که این پروژه تکمیل گردد، ۵۰ میلیون دلار اضافی در عواید و هزینه های تزانزیت ناشی از تاپ ۵۰۰ توسط افغانستان به دست خواهد آمد.