زنان در هرات دست به اعتراض زدند.
زنان معترض هراتی به خیابان‌ها آمده و اعتراض خود را به دلیل محرومیت شان از کار و تحصیل بلند کردند.
ده‌ها تن از زنان و دختران هراتی روز پنجشنبه (۱۱ سنبله ۱۴۰۰)، در اعتراض به محرومیت از کار و تحصیل به خیابان‌ها آمدند. آنان با سر دادن شعارهایی چون «ما کار می‌خواهیم»، «ما را از حق کار و تحصیل محروم نکنید» و «یا مرگ یا زندگی»، صدای اعتراض خود را بلند کردند. آنان روبه‌روی ساختمان استانداری هرات تجمع کردند تا خواسته‌هایشان را به گوش مقام‌های طالبان برسانند.
معصومه (نام مستعار)، که در برنامه‌ریزی این راهپیمایی نقش دارد، می‌گوید: «ما سال‌ها درس خواندیم و دانشگاه رفتیم تا بخشی از جامعه پویای افغانستان باشیم. حالا طالبان می‌خواهد بی‌هیچ دلیلی ما را در خانه بنشاند.» معصومه معتقد است که گفتار و کردار طالبان متفاوت است و در حالی که مقام‌های این گروه می‌گویند زنان حتی می‌توانند در سیاست هم نقش بازی کنند، در هرات نه به آنان اجازه تحصیل می‌دهند و نه می‌گذارند کار کنند.
بیشتر کسانی که در این تظاهرات شرکت کرده‌اند کارگران کارخانه‌های شهرک صنعتی‌اند که طالبان به آنان اجازه نداده است سر کار خود حاضر شوند. گفته می‌شود نیروهای طالبان روز سه‌شنبه به شهرک صنعتی رفتند و همه زنان را به خانه فرستادند و گفتند تا اطلاع ثانوی، حق سر کار رفتن ندارند.
صفیه کارگری است که در کارخانه نوشابه‌سازی در شهرک صنعتی کار می‌کند. او می‌گوید شوهرش در اثر اعتیاد مرده و او تنها نان‌آور خانه است. به گفته صفیه، اگر طالبان نگذارند او کار کند، ناچار است با دو دختر و یک پسرش در خیابان گدایی کند. صفیه می‌گوید: «اگر طالبان نمی‌خواهد ما کار کنیم، بهتر است ما را بکشد تا از این زندگی پرمحنت آزاد شویم.»
معترضان در هرات بیانیه‌ای منتشر کردند که در آن از طالبان خواسته‌اند زمینه کار و تحصیل زنان و دختران را دوباره فراهم کند. در این بیانیه آمده است: «ما زنان برای احقاق حقوق خود مصر و پیگیریم.» بر اساس این بیانیه، «در هفته‌های اخیر، از حضور زنان در نهادهای دولتی و خصوصی، دانشگاه‌ها، مدارس و دیگر عرصه‌های اجتماعی خبری نیست. حضور زنان در جامعه با اما و اگرها و اختلاف‌های فراوان همراه شده است. حق تحصیل و کار، آزادی‌های عمومی، حضور در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و برخورداری از مصونیت جانی و آزادی اجتماعی همیشه خواست ما بوده و است.» در ادامه این بیانیه اضافه شده است: «زنان باید در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و حتی رهبری حضور داشته باشند. ما برای به دست آوردن و حفظ این ارزش‌ها، سال‌ها تلاش کرده‌ایم و چشم‌پوشی از آن‌ها برایمان محال است.»
در این بیانیه تاکید شده است که جمع کثیری از زنان افغانستان تحصیل‌کرده، با‌دانش و دارای ظرفیت حضور در جامعه‌اند و پرسش این‌جا است که با این جمعیت، قرار است چه معامله‌ای شود؟ در این بیانیه تصریح شده است که حضور زنان فقط در مدارس، دانشگاه‌ها و عرصه‌های بهداشت کافی نیست و نظامی که زنان را از حقوق بحق آنان که همانا حضور در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و دولت است محروم کند، پذیرفتنی نیست.
تظاهرات روز پنجشنبه در هرات نخستین حرکت گسترده زنان افغانستان پس از سلطه طالبان بر این کشور است. قبل از این، حرکت‌های کوچکی در کابل شکل گرفته بود اما تظاهرات امروز که به گفته خبرنگاران این شهر، ده‌ها زن در آن شرکت کرده‌اند، پرجمعیت‌ترین حرکت زنان پس از حضور طالبان در افغانستان بوده است.
مقام‌های طالبان هنوز درباره این راهپیمایی اظهارنظری نکرده‌اند اما تعدادی از چهره‌های مطرح این گروه پیش‌تر اعلام کرده بودند که در چارچوب قوانین اسلامی، به زنان اجازه حضور در جامعه را خواهند داد. حتی عباس استانکزی، از اعضای رهبری طالبان، چند روز قبل در دوحه قطر، به خبرنگاران گفته بود که زنان می‌توانند در عرصه سیاسی نیز فعالیت کنند. با این حال، به نظر نمی‌رسد در کابینه طالبان زنی حضور داشته باشد، چنان‌که خبرگزاری‌ها هم از قول رهبران این گروه نوشته‌اند، طالبان با حضور زنان در کابینه در مقام وزیر مخالف است.
هرچند این تظاهرات زنان در هرات بدون حادثه یا برخورد طالبان به پایان رسید، این گروه پیش از این و در دوره اول سلطه‌‌اش بر افغانستان، تظاهرات زنان کابل را به‌شدت سرکوب کرده بود.
گزارش: محمد شاکر راسخ
